Η απουσία έντονης κοινωνικής κινητικότητας και αντίδρασης σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή της ακρίβειας, μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους κοινωνικούς, πολιτικούς και ψυχολογικούς παράγοντες:

1. Κόπωση από τις συνεχείς κρίσεις: Οι πολίτες έχουν περάσει από διαδοχικές κρίσεις την τελευταία δεκαετία, όπως η οικονομική κρίση, τα μνημόνια, η πανδημία και η ενεργειακή κρίση. Αυτή η συνεχής πίεση δημιουργεί συναισθήματα εξάντλησης και απογοήτευσης, περιορίζοντας την ενεργό συμμετοχή σε διαμαρτυρίες.

2. Αίσθηση αδυναμίας: Πολλοί πολίτες νιώθουν ότι η διαμαρτυρία ή η κινητοποίηση δεν θα φέρει ουσιαστική αλλαγή, καθώς οι πολιτικές δομές και οι θεσμοί φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.

3. Έλλειψη εναλλακτικής πολιτικής πρότασης: Η έλλειψη εμπιστοσύνης στα κόμματα της αντιπολίτευσης ή στην ύπαρξη μιας αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης οδηγεί πολλούς σε πολιτική απάθεια.

4. Ατομικισμός και κατακερματισμός της κοινωνίας: Η νεοφιλελεύθερη λογική που έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια προάγει τον ατομικισμό, αποδυναμώνοντας τις συλλογικές δράσεις και την αίσθηση κοινότητας.

5. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Τα κυρίαρχα ΜΜΕ στην Ελλάδα συχνά αποφεύγουν να προβάλλουν τις κοινωνικές διαμαρτυρίες ή εστιάζουν σε άλλες θεματολογίες, επηρεάζοντας την κοινή γνώμη και την αίσθηση επείγοντος.

6. Προτεραιότητες επιβίωσης: Η ακρίβεια και οι αυξημένες ανάγκες επιβίωσης κάνουν τους πολίτες να επικεντρώνονται στην κάλυψη βασικών αναγκών, αφήνοντας ελάχιστο χρόνο ή ενέργεια για πολιτική δράση.

7. Καταστολή και φόβος: Οι πολίτες ενδέχεται να φοβούνται την αστυνομική καταστολή ή τις επιπτώσεις από τη συμμετοχή σε διαδηλώσεις, ιδίως σε ένα περιβάλλον όπου η αστυνομική παρέμβαση έχει ενισχυθεί.

Η συνδυασμένη επίδραση αυτών των παραγόντων δημιουργεί μια κατάσταση όπου, παρά τη δυσαρέσκεια, η κοινωνία φαίνεται αδρανής. Ωστόσο, η κοινωνική κινητοποίηση μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, όπως η ύπαρξη ενός ηγετικού οράματος ή η υπέρβαση του σημείου αντοχής της κοινωνίας.

Βαγγέλης Χριστοφορίδης

Δημοσιο-γράφω

Οι προσδοκίες είναι ένα από τα πιο περίπλοκα συναισθηματικά παιχνίδια που παίζουμε με τον εαυτό μας. Πάντα προσμένουμε κάτι καλύτερο, είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Είναι η ελπίδα για ένα μέλλον που φαντάζει πιο φωτεινό από το παρόν, και συχνά γίνεται το κίνητρο για να συνεχίσουμε, να προσπαθούμε, να μην εγκαταλείπουμε. Παρ’ όλα αυτά, οι προσδοκίες μπορεί να γίνουν παγίδα. Όταν χτίζονται σε θεμέλια που δεν είναι σταθερά, ή βασίζονται υπερβολικά σε εξωτερικούς παράγοντες, τότε συχνά οδηγούν στη ματαίωση.

Η ματαίωση είναι ένα συναίσθημα βαρύ και δύσκολο. Προέρχεται συνήθως από τη σύγκρουση μεταξύ αυτού που περιμέναμε και αυτού που τελικά συνέβη. Είναι σαν να βλέπεις το κάστρο που έχτισες με τόση προσοχή να καταρρέει μπροστά στα μάτια σου, χωρίς να μπορείς να κάνεις κάτι για να το σταματήσεις. Και το πιο επώδυνο είναι ότι πολλές φορές, η ματαίωση δεν έρχεται από τους άλλους, αλλά από τον ίδιο μας τον εαυτό. Οι υπερβολικές ή μη ρεαλιστικές προσδοκίες είναι αυτές που μας απογοητεύουν περισσότερο.

Όμως, η ματαίωση μπορεί να είναι και χρήσιμη. Αν τη δούμε σαν ευκαιρία, μπορεί να μας βοηθήσει να επαναξιολογήσουμε τις προσδοκίες μας, να σκεφτούμε τι πραγματικά θέλουμε και να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές μας. Μπορεί να μας υπενθυμίσει ότι δεν έχουμε πάντα τον έλεγχο των καταστάσεων, και ότι η ευτυχία δεν εξαρτάται πάντα από το αν τα πράγματα θα πάνε όπως τα είχαμε σχεδιάσει.

Τελικά, ίσως το κλειδί είναι να μην αφήνουμε τις προσδοκίες να καθορίζουν τη ζωή μας απόλυτα. Να μαθαίνουμε να αγκαλιάζουμε το απρόβλεπτο, να δεχόμαστε τη ματαίωση ως κομμάτι της διαδρομής και να συνεχίζουμε με μεγαλύτερη σοφία. Έτσι, οι προσδοκίες μας δεν θα είναι πια παγίδα, αλλά μονοπάτι προς μια πιο ισορροπημένη ζωή.

Βαγγέλης Χριστοφορίδης

Δημοσιο-γράφω

Όταν ο άνθρωπος αποφασίζει να κόψει μια εξάρτηση, συνήθως το κάνει με τη βεβαιότητα ότι απαλλάσσεται από ένα βαρίδι που τον κρατούσε πίσω. Ωστόσο, αυτό που πολλές φορές δεν συνειδητοποιεί είναι πως, στη διαδικασία αυτή, ανοίγει τον δρόμο για να «κουμπώσει» σε μια άλλη εξάρτηση, ίσως λιγότερο εμφανή ή επικίνδυνη, αλλά εξάρτηση παρ’ όλα αυτά. Είναι στη φύση του ανθρώπου να αναζητά διεξόδους, «παυσίπονα» ή συνήθειες που του προσφέρουν μια αίσθηση ελέγχου ή παρηγοριάς. Και πολλές φορές, όταν σταματά κάτι, νιώθει την ανάγκη να γεμίσει αυτό το κενό με κάτι άλλο, είτε πρόκειται για μία συμπεριφορά, είτε για μία σκέψη, είτε για μία νέα συνήθεια.

Πάρτε για παράδειγμα κάποιον που αποφασίζει να κόψει το κάπνισμα. Η εξάρτηση από τη νικοτίνη μπορεί να αντικατασταθεί από μια έντονη επιθυμία για γλυκά ή υπερβολική ενασχόληση με την άσκηση. Ακόμα κι αν αυτές οι καινούριες συνήθειες μοιάζουν πιο υγιείς ή κοινωνικά αποδεκτές, η διαδικασία είναι η ίδια: το μυαλό αναζητά μια νέα «διέξοδο» για να διαχειριστεί το στρες, την πίεση ή τα συναισθήματα που μέχρι πρότινος «ησύχαζε» με την προηγούμενη εξάρτηση.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η κάθε νέα συνήθεια είναι επιβλαβής. Αντίθετα, πολλές φορές μπορεί να βοηθήσει κάποιον να βελτιώσει τη ζωή του. Όμως, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ο μηχανισμός της εξάρτησης συχνά παραμένει ίδιος. Αντί να δουλέψουμε πάνω στα βαθύτερα αίτια που μας οδηγούν στις εξαρτήσεις, απλώς αλλάζουμε «μάσκα» στο πρόβλημα.

Το κλειδί βρίσκεται στο να κατανοήσουμε την ανάγκη για εξαρτήσεις και να προσπαθήσουμε να διαχειριστούμε τα βαθύτερα συναισθήματα που μας ωθούν προς αυτές. Στο τέλος της ημέρας, η αληθινή ελευθερία έρχεται όταν συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε ανάγκη καμία εξάρτηση – ούτε τη μία, ούτε την άλλη. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση.

Βαγγέλης Χριστοφορίδης

Δημοσιο-γράφω