Αγρότες / Φτωχαίνουν, ενώ η παραγωγή αργοπεθαίνει και η ύπαιθρος εγκαταλείπεται στην Ελλάδα των καρτέλ / Γράφει ο Γιάννης Μυλόπουλος

Η αγροτική παραγωγή ελέγχεται, με τα αγροτικά προϊόντα να τυποποιούνται και να εξάγονται στις διεθνείς αγορές, από μεταπρατικά ολιγοπώλια. Τα οποία καθορίζουν τις τιμές των αγροτικών προϊόντων κατά τρόπο που να φτωχαίνουν οι παραγωγοί και να θησαυρίζουν τα καρτέλ.
Παράδειγμα η ισχυρά ανταγωνιστική παραγωγή ροδάκινου στην Κεντρική Μακεδονία και συγκεκριμένα στην Πέλλα και στην Ημαθία.
Οι 15 τον αριθμό κονσερβοποιίες της χώρας συνεννοούνται μεταξύ τους και αγοράζουν τα ροδάκινα, προκειμένου να τα τυποποιήσουν και να τα εξάγουν στις διεθνείς αγορές, σε τιμές κάτω του κόστους.
Με αποτέλεσμα τα ελληνικά ροδάκινα να ταξιδεύουν και να πουλιούνται σε καλές τιμές σε όλον τον κόσμο, αλλά οι Έλληνες ροδακινοπαραγωγοί να έχουν φτωχοποιηθεί και να έχουν καταντήσει επαίτες στα χωράφια τους και στην πατρίδα τους.
Αφού η κυβέρνηση, στο όνομα του ελεύθερου ανταγωνισμού μιας υποτιθέμενα ελεύθερης οικονομίας, καταργεί τον ίδιο τον ανταγωνισμό.
Καθώς, με όχημα το ιδεολόγημα της αυτορρύθμισης των αγορών, καταργεί κάθε έννοια κρατικού ελέγχου και ρύθμισης των τιμών. Αφήνοντας τις «ελεύθερες» αγορές να ρυθμίζονται από τα κερδοσκοπικά καρτέλ.
Ούτε καθορισμός ελάχιστης τιμής προϊόντων, ούτε καθορισμός πλαφόν, ούτε έλεγχοι για την κερδοσκοπία και την αισχροκέρδεια γίνονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, σε αντίθεση με αυτά που συμβαίνουν στις ευρωπαϊκές αγορές.
Η ελεύθερη οικονομία έγινε συνώνυμη με την πλήρη ελευθερία των κερδοσκοπικών καρτέλ, να καθορίζουν εκείνα τις τιμές, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους.
Αφού είναι γνωστό από τα εγχειρίδια των πρωτοετών, ακόμη, φοιτητών της Οικονομικής επιστήμης, ότι όταν οι αγορές δεν ρυθμίζονται από το κράτος, ρυθμίζονται κατά το δοκούν από τους ισχυρούς παίκτες. Δηλαδή από τα οργανωμένα ολιγοπώλια.
Με αποτέλεσμα, στην Ελλάδα της ισχυρά ανταγωνιστικής πρωτογενούς παραγωγής, οι παραγωγοί, δηλαδή οι αγρότες, να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης των οργανωμένων ολιγοπωλίων.
Τα οποία ολιγοπώλια που εκμεταλλεύονται τους αγρότες, ούτε τους βιολογικούς καθαρισμούς των εργοστασίων τους δεν λειτουργούν, για να κάνουν οικονομία στην ενέργεια.
Αυτά, τουλάχιστον, συμβαίνουν στην Κεντρική Μακεδονία. Όπου οι βιομηχανίες προτιμούν να πληρώνουν πρόστιμα, όποτε τους ελέγχουν, παρά να πληρώνουν την ενέργεια για τη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών των μονάδων τους.
Με αποτέλεσμα τα βιομηχανικά απόβλητα της επεξεργασίας των φρούτων να διατίθενται ανεπεξέργαστα στην Τάφρο 66, το κανάλι που άνοιξε στα μέσα του 20ου αιώνα για να στραγγίσει τα νερά από τη λίμνη των Γιαννιτσών, που τότε είχε αποξηραθεί. Και που σήμερα έγινε, εξ αιτίας της ανεξέλεγκτης λειτουργίας των βιομηχανιών, αγωγός μεταφοράς μόλυνσης και ρύπανσης.
Η εικόνα σήμερα στην ελληνική ύπαιθρο, μια ύπαιθρο πλούσια και ισχυρά παραγωγική, είναι μια εικόνα γενικευμένης οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής παρακμής.
Οι αγρότες φτωχοποιημένοι και εξαθλιωμένοι από τις εξαιρετικά χαμηλές τιμές που αγοράζονται τα προϊόντα τους, αποτέλεσμα της κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης των ολιγοπωλίων, δεν μπορούν να βγάλουν ούτε τα έξοδα του χειμώνα.
Καθώς οι τιμές των προϊόντων τους παραμένουν ιδιαίτερα χαμηλές, ανεξάρτητα από την ποιότητα που εξασφαλίζουν και τη ζήτηση που έχουν στις αγορές.
Τα έσοδά τους καταρρέουν, τη στιγμή που η ενέργεια, οι πρώτες ύλες, αλλά και τα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης για τις οικογένειές τους αυξάνονται συνεχώς.
Αλλά και τα κάποτε καθαρά ποτάμια, με την τοξική ρύπανση, τη δυσοσμία, τα ψόφια ψάρια, τα κουνούπια και τις αρρώστιες που σήμερα μεταφέρουν, εξ αιτίας των ανεπεξέργαστων αποβλήτων των βιομηχανιών, είναι μια επικίνδυνη υγειονομική βόμβα για τους κατοίκους, για τους αγρότες δηλαδή και για τις οικογένειές τους.
Αλλά και πέραν αυτών και για όσους υδρεύονται και ποτίζουν από τα υπόγεια νερά, που κι αυτά με τη σειρά τους ρυπαίνονται από τα μολυσμένα επιφανειακά νερά.
Η Τάφρος 66, με όλη τη ρύπανση που μεταφέρει, συμβάλλει στον ποταμό Αλιάκμονα, ρυπαίνοντας και τα δικά του νερά.
Για να καταλήξει τελικά, μέσω του Αλιάκμονα στον Θερμαϊκό, μεταφέροντας την υγειονομική βόμβα της βιομηχανικής ρύπανσης στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στο ευρύτερο οικοσύστημα.
Όσο για τους αρμόδιους φορείς του κράτους και της περιφέρειας, αυτοί δεν επεμβαίνουν. Οχυρώνονται πίσω από την ελεύθερη οικονομία και το επιχείρημα της αυτορρύθμισης των αγορών.
Οι οποίες, στο τέλος, πράγματι θα αυτορρυθμιστούν.
Η φτώχεια αφενός και η βρώμα αφετέρου θα διώξουν τους αγρότες από τα χωράφια τους και από τα χωριά τους.
Οι ροδακινιές και οι πλούσιοι οπωρώνες της Μακεδονίας, θα δώσουν σιγά σιγά τη θέση τους σε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά συστήματα.
Η ύπαιθρος θα ερημοποιηθεί πρώτα οικονομικά και περιβαλλοντικά και στη συνέχεια και κοινωνικά.
Οι αγρότες, θα προσπαθήσουν και αυτοί με τα χρόνια να απορροφηθούν από την «ελεύθερη» αγορά της παρασιτικής και… αεριτζίδικης οικονομίας του τουρισμού και των Airbnb.
Μέχρι που η Ελλάδα να ερημοποιηθεί τελείως, από τις φυσικές καταστροφές από τη μια και από την εκμετάλλευση των καρτέλ και την εγκατάλειψη της υπαίθρου που την ακολουθεί, από την άλλη.
Χάνοντας, στο τέλος, ακόμη και τον φτωχό τουρισμό του all inclusive που της έχει απομείνει…
Γιάννης Μυλόπουλος
Αλλαγή στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

Η ΠΑΡΑΤΑΞΗ “ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΚΜ” ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΡΟΔΑΚΙΝΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

🎯 Γιάννης Μυλόπουλος: “Μια άλλη, βιώσιμη και δίκαιη αναπτυξιακή πολιτική για τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής είναι σήμερα αναγκαία στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας”.

✊ Η παράταξη “ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας”, ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση των Προέδρων των αγροτικών συλλόγων της Ημαθίας, έδωσε δυναμικό παρόν με τη συμμετοχή της Συντονίστριας Ημαθίας, Κυριακής Αδαμίδου, στην εκδήλωση διεκδίκησης που οργάνωσαν, υπό την αιγίδα της τοπικής κοινότητας Λουτρού και του προέδρου της.

 🍑Συζητήθηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί βιομηχανικού ροδάκινου και οι αποζημιώσεις ΕΛΓΑ που καθυστερούν. Στη συνάντηση, οι εκπρόσωποι των αγροτικών συλλόγων κατήγγειλαν τις μεθοδεύσεις τόσο της κυβέρνησης, όσο και των βιομηχάνων, που οδηγούν στην τελική καταστροφή τον Έλληνα παραγωγό. Το πρόβλημα επικεντρώνεται στη μη απόδοση συγκεκριμένης τιμής των ροδάκινων που να συμφέρει τους παραγωγούς, αποτέλεσμα της συστηματικής υποβάθμισης του πρωτογενούς τομέα.

Ο επικεφαλής της παράταξης, καθηγητής ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε σχετικά:

“Στηρίζουμε τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής που έχει αφεθεί αβοήθητος στην Περιφέρειά μας. Η αγροτική παραγωγή συμπιέζεται σήμερα ανάμεσα στις Συμπληγάδες της κλιματικής κρίσης αφενός και του μοντέλου της ολιγοπωλιακής ανάπτυξης που προωθείται στη χώρα μας αφετέρου.
Οι αγρότες χρειάζονται ενίσχυση με έργα και πολιτικές για την προσαρμογή της περιφέρειας στην κλιματική κρίση. Και συγχρόνως χρειάζονται στήριξη απέναντι στη ληστρική επιδρομή των καρτέλ, που καθορίζουν τις τιμές των προϊόντων όχι σύμφωνα με την ανταγωνιστικότητά τους στις αγορές, αλλά σύμφωνα με τα κερδοσκοπικά συμφέροντα των ιδίων.
Η ίδια ολιγοπωλιακή πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα από την ενέργεια, μέχρι την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό, ευθύνεται για την ακραία ακρίβεια και τη φτώχεια που μας πλήττει.
Η Κ. Μακεδονία είναι μια προικισμένη και πλούσια σε φύση, φυσικά αγαθά και φυσικούς πόρους, αγροτικά προϊόντα και ενεργειακές πηγές Περιφέρεια. Της οποίας, όμως, οι κάτοικοι υποφέρουν από φτώχεια, ακρίβεια, ανεργία και χαμηλή αγοραστική δύναμη των απολαβών τους.

Μια άλλη, βιώσιμη και γι αυτό δίκαιη αναπτυξιακή πολιτική είναι σήμερα αναγκαία και στον πρωτογενή τομέα. Μια αναπτυξιακή πολιτική για την οποία θα αγωνιστούμε εντός και εκτός Περιφερειακού Συμβουλίου, συμπαρατασσόμενοι στα δίκαια αιτήματα των αγροτών. Συγχρόνως δεν θα σταματήσουμε να υποβάλλουμε προτάσεις για λύση των προβλημάτων, σε μια άλλη κατεύθυνση από εκείνη που τα δημιούργησε”.

Έκκληση για την προστασία της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική

Έκκληση για την προστασία της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική

🐝Ερώτηση με αίτημα για γραπτή απάντηση κατέθεσε η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» απευθυνόμενη προς τους Αντιπεριφερειάρχες Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Κεφαλά και Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής, κ. Ζωγράφου, ώστε να ενημερωθεί για τις πρωτοβουλίες της διοίκησης σχετικά με την προστασία της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική.
🐝Το μέλι είναι σημαντικό αναπτυξιακό συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. Ωστόσο, η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης έχει προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο ελληνικό περιβάλλον και η φετινή χρονιά ήταν ιδιαίτερα άνομβρη και θερμή, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται φαινόμενα «λιμοκτονίας» στις μέλισσες, χαμηλή συγκομιδή μελιού και απώλειες ζωικού κεφαλαίου. Μεγάλα προβλήματα έχουν προκύψει για το θυμαρίσιο μέλι, ενώ ανάλογος κίνδυνος υπάρχει και για το πευκόμελο.
🐝Επιπλέον, η ελληνική αγορά έχει ”βουλιάξει” από τα ”ελληνοποιημένα” μέλια, με αποτέλεσμα τα ελληνικά μέλια να έχουν υποτιμηθεί, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ). Προβλήματα έχουν προκαλέσει ιδιαίτερα οι εισαγωγές ουκρανικού μελιού, το οποίο εισέρχεται στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς δασμούς.
🐝Τέλος, μερικές κατηγορίες φυτοφαρμάκων και παρασιτοκτόνων που χρησιμοποιούν οι αγρότες έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις μέλισσες και οδηγούν σε μεγάλη αύξηση της θνησιμότητάς τους.
🐝Αυτά τα προβλήματα αφορούν τη μελισσοκομία σε όλη την Ελλάδα, αλλά η Χαλκιδική είναι η “μάνα της μελισσοκομίας”. Με 6.500 μελισσοκόμους (32% του συνόλου της χώρας) και 1.910 τόνους παραγωγής εξαιρετικής ποιότητας μελιού ετησίως, δίκαια χαρακτηρίζεται ως το κέντρο μελισσοκομίας στην Ελλάδα.
🐝Γι’ αυτό και η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» ζητά να πληροφορηθεί τι μέτρα προτίθεται να πάρει η διοίκηση για την ενίσχυση της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική.
Ο επικεφαλής της παράταξης, καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε σχετικά:
«Η μελισσοκομία είναι μια από τις κορυφαίες παραγωγικές δραστηριότητες στην Κ. Μακεδονία, παράγοντας ένα προϊόν εξαιρετικής ποιότητας. Οι μελισσοκόμοι της Χαλκιδικής απευθύνουν έκκληση σωτηρίας και θα πρέπει να εισακουστούν. Απαιτούνται άμεσα μέτρα προστασίας και καλύτερης διαχείρισης αυτού του θησαυρού της χαλκιδικιώτικης γης, τα οποία είναι αλληλένδετα και με μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ζητούμε από τη διοίκηση της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να ανταποκριθεί στα δίκαι αιτήματα των μελισσοκόμων».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΠΡΟΣ:
• Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Κεφαλά
• Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Χαλκιδικής, κ. Ζωγράφου
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
• Περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας, κ. Τζιτζικώστα
Ερώτηση, με αίτημα για γραπτή απάντηση
Θέμα: Πρωτοβουλίες για την προστασία της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική.
Η μελισσοκομία της Χαλκιδικής απειλείται από πολύ μεγάλους περιβαλλοντικούς και διαχειριστικούς κινδύνους. Η κλιματική αλλαγή, με την εξάπλωση των ξηροφυτικών συνθηκών και την ενίσχυση της έντασης των μεμονωμένων ακραίων καιρικών φαινομένων, έχει δυσχεράνει πολλαπλώς την διεξαγωγή της μελισσοκομίας. Αλλά και οι ανεξέλεγκτες εισαγωγές αμφιβόλου ποιότητας μελιού από τρίτες χώρες και οι αναμίξεις με την τοπική παραγωγή έχουν ρίξει πολύ τις τιμές. Οι μελισσοκόμοι της Χαλκιδικής διαμαρτύρονται για τις δυσκολίες που έχουν συσσωρευτεί στο επάγγελμά τους και κάνουν τη συνέχισή του αμφίβολη.

Παρακαλούμε να μας απαντήσετε:

1. Τι μέτρα προτίθεστε να πάρετε για την ενίσχυση της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική;

2. Έχει τη δυνατότητα και την πολιτική βούληση η διοίκηση της Περιφέρειας να εγκαταστήσει δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών στη Χαλκιδική, ώστε να είναι σε θέση να παράξει μετεωρολογικά μοντέλα που θα συνδράμουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην παραγωγή μελιού, αλλά και γενικότερα στην αγροτική παραγωγή;

3. Προτίθεστε να αναλάβετε πρωτοβουλίες για την κατοχύρωση του μελιού της Χαλκιδικής, ως μελιού προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης και του σήματος “μέλι Χαλκιδικής”;

4. Μπορείτε να εντείνετε τους αγορανομικούς ελέγχους για την πάταξη της νοθείας στο μέλι που πλήττει τους παραγωγούς της Χαλκιδικής, βυθίζει τις τιμές και καταστρέφει τον μόχθο των μελισσοκόμων;

5. Μπορείτε να εξασφαλίσετε χρηματοδοτικά εργαλεία για την καθετοποίηση της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική και για την προώθηση του χαλκιδικιώτικου μελιού στις αγορές του εξωτερικού, αλλά και στον τουρισμό;

6. Μπορείτε να συνάψετε προγραμματική συμφωνία με το Μελισσοκομικό Ινστιτούτο του Αγίου Μαμά για την ενίσχυση της έρευνας στην μελισσοκομία και για την προώθηση στον αγροτικό κόσμο των ισορροπημένων πρακτικών, ως προς τη χρήση φυτοφαρμάκων;

ΟΧΙ στην ισοπέδωση του Βερμίου από ανεμογεννήτριες / Αλλαγή στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας

 Γιάννης Μυλόπουλος: Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας επιβεβαιώνει ότι υπηρετεί τα συμφέροντα των «επενδυτών» και όχι το δημόσιο συμφέρον

 Με αφορμή το περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται στις κορυφές του Βερμίου, με τα τεράστια αιολικά πάρκα που κα τασκευάζονται εκεί καταστρέφοντας τη φύση, στη χθεσινή Συνεδρίαση Λογοδοσίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Κ. Μακεδονίας η παράταξη “ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας” κατέθεσε μεταξύ άλλων στη Διοίκηση ερώτημα για το αν είναι διατεθειμένη να συμπράξει στην πρόσκλησή μας για μια προσωρινή αναστολή (μορατόριουμ) στην έγκριση των νέων αιολικών πάρκων.

Μια τέτοια κίνηση θα πίεζε να επικαιροποιηθεί το χωροταξικό για τις ΑΠΕ και θα συνέτασσε την Περιφέρεια με τα συνεχή αιτήματα της τοπικής κοινωνίας να σταματήσει η άναρχη εξάπλωση των ΑΠΕ στο Βέρμιο, όπως αυτή εκφράστηκε και από τη χθεσινή παρέμβαση της Κίνησης Βέρμιο SOS στο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Η διοίκηση όμως δια στόματος του Αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας προτίμησε να συνταχθεί με τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες, αντί με την τοπική κοινωνία.

Όπως δήλωσε ο Αντιπεριφερειάρχης, η προσωπική του άποψη είναι ότι ένα τέτοιο μορατόριουμ θα δημιουργούσε αναστάτωση και θα αποθάρρυνε τους επενδυτές.
Στην ερώτηση του επικεφαλής της παράταξης Καθηγητή του ΑΠΘ Γιάννη Μυλόπουλου αν αυτή η θέση, εκτός από προσωπική τοποθέτηση, εκφράζει και τη διοικούσα παράταξη, επικράτησαν για άλλη μια φορά οι υπεκφυγές.

Δήλωση καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλου:

Η διοίκηση της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, δια του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας, για άλλη μια φορά επιβεβαίωσε ότι, καταστρέφοντας τη φύση για να εγκαταστήσει αιολικά πάρκα χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, δεν υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, αλλά τα ιδιωτικά συμφέροντα των… «επενδυτών».

Ο Γιάννης Μυλόπουλος κρούει το κώδωνα του κινδύνου για την πρόσβαση των μαθητών στο 2ο ΓΕΛ Γιαννιτσών / Δείτε το βίντεο

Στο 2ο ΓΕΛ Γιαννιτσών, όπου βρεθήκαμε σήμερα, η είσοδος στο σχολικό συγκρότημα στο οποίο σπουδάζουν 600 μαθητές γίνεται υποχρεωτικά μέσω της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Γιαννιτσών.

Στις επίμονες διαμαρτυρίες γονέων και τοπικών φορέων, οι οποίοι ευλόγως ανησυχούν που τα παιδιά τους αναγκάζονται να περνούν καθημερινά από μια εθνική οδό μεγάλης κυκλοφορίας για να φτάσουν στο σχολείο, η Περιφέρεια κωφεύει. Και στέλνει τους διαμαρτυρόμενους γι αυτή την επικίνδυνη συνθήκη, από τον Άννα στον Καιάφα.

Λύσεις για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που διατρέχουν καθημερινά οι μαθητές υπάρχουν.

Μπορεί να γίνει είτε μια υπέργεια γέφυρα, είτε μια υπόγεια διάβαση, είτε και μια διαμόρφωση που να εκτρέπει την είσοδο προς και την έξοδο από το σχολείο, μέσω της παράπλευρης οδού, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος τα παιδιά να περνούν απέναντι σε ένα δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας.

Λύσεις υπάρχουν.

Πολιτική βούληση για να εφαρμοστούν όμως, φαίνεται πως δεν υπάρχει.

Εμείς υποσχεθήκαμε στην Τροχαία και στους διευθυντές των σχολείων ότι θα διεκδικήσουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο το πρόβλημα να λυθεί πριν συμβεί κάποιο ατύχημα…

Επτά λόγοι για να γίνουν δεκτές από το ΣτΕ οι προσφυγές εναντίον του Fly Over.

Επτά λόγοι για να γίνουν δεκτές από το ΣτΕ οι προσφυγές των πολιτών εναντίον του FlyOver

 

Γιάννης Α. Μυλόπουλος

Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ

Περιφερειακός Σύμβουλος, επικεφαλής παράταξης ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

 

Το έργο της Υπερυψωμένης Ταχείας Λεωφόρου στη Θεσσαλονίκη, γνωστό και ως FlyOver, συγκεντρώνει μια σειρά από παθογένειες που σχετίζονται με παραβάσεις της επιστημονικής δεοντολογίας και των αρχών του βιώσιμου σχεδιασμού των μεγάλων έργων υποδομής.

Το έργο, δηλαδή, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί εσπευσμένα και πρόχειρα, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό πλήρης και επαρκής επιστημονική και τεχνική τεκμηρίωση.

Γι’ αυτό και το έργο αυτό, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε να κατασκευάζεται, προκάλεσε και εξακολουθεί και σήμερα να προκαλεί, μεγάλα κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά αδιέξοδα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Οι συνέπειες που προκαλούν οι παθογένειες του έργου δεν θα ξεπεραστούν, αν αυτό δεν σταματήσει να κατασκευάζεται με αυτήν την, εκτός επιστημονικής δεοντολογίας, μέθοδο που επιλέχθηκε εξ αρχής.

Το έργο, για να υπηρετήσει με αποτελεσματικότητα τις κυκλοφοριακές ανάγκες τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει, πρέπει να υποβληθεί στη βάσανο της ωρίμανσής του, τόσο ως προς τις αρχές του σχεδιασμού, όσο και ως προς τις μελέτες και τα πραγματικά δεδομένα στα οποία οφείλει ο σχεδιασμός και η κατασκευή του να στηριχθούν.

Οι προσφυγές που ενώσεις πολιτών και φορέων έχουν υποβάλει στο ΣτΕ και οι οποίες πρόκειται να εκδικαστούν τις επόμενες μέρες, δίνουν την ευκαιρία το έργο να σταματήσει να κατασκευάζεται με αυτόν τον αντιεπιστημονικό, αντικοινωνικό και αντιπεριβαλλοντικό τρόπο.

Υπάρχουν τουλάχιστον επτά κορυφαίες παθογένειες που το ΣτΕ μπορεί να αναγνωρίσει, προκειμένου να κάνει δεκτές τις προσφυγές και να σταματήσει το έργο.

  1. Η πρώτη παθογένεια είναι ότι το έργο σχεδιάστηκε αποσπασματικά και εκτός ολοκληρωμένου κυκλοφοριακού σχεδιασμού.

Ο οποίος κατατέθηκε ένα χρόνο πριν να ανακοινωθεί το συγκεκριμένο έργο. Με αποτέλεσμα να μην το συμπεριλαμβάνει στις εναλλακτικές λύσεις που είχαν μελετηθεί για την επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Θεσσαλονίκης τόσο μεμονωμένα, όσο και συνδυαστικά, λαμβάνοντας δηλαδή υπόψη την δυναμική των έργων μεταξύ τους.

Έτσι, το συγκεκριμένο έργο δεν εντάσσεται σε μια ενιαία και ολοκληρωμένη προοπτική για την επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Θεσσαλονίκης και γι’ αυτό δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό ως προς την επίτευξη των στόχων του.

Κι ακόμη, το έργο δεν έχει μελετηθεί πλήρως και σε βάθος, όπως επιβάλλει η επιστημονική δεοντολογία για τον Σχεδιασμό των μεγάλων Έργων Υποδομής και όπως επιτάσσουν οι σύγχρονες αρχές του αειφορικού σχεδιασμού για τις ανθεκτικές πόλεις.

Γι’ αυτό και πρέπει να σταματήσει άμεσα, προκειμένου να ενταχθεί σε μια συνολική προοπτική επίλυσης του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης, σε συνδυασμό και με τα άλλα έργα, όπως το Μετρό, που ήδη εκτελούνται και βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης.

  1. Η δεύτερη παθογένεια του έργου είναι ότι σχεδιάστηκε σε λάθος κατεύθυνση, εκτός δηλαδή πνεύματος και αρχών Βιώσιμου Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού.

Σχεδιάστηκε, δηλαδή, κατά παράβαση των σύγχρονων επιστημονικών αρχών που έχουν ενστερνιστεί όλες οι μεγάλες πόλεις στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και η Αθήνα.

Σύμφωνα με τις οποίες, η προτεραιότητα για τη βιώσιμη και οριστική επίλυση των κυκλοφοριακών προβλημάτων είναι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και ακόμη ειδικότερα τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς, επειδή συμβάλλουν στη μείωση της κυκλοφορίας των ΙΧ αυτοκινήτων στους δρόμους.

Καθώς η εμπειρία έχει δείξει παντού ότι η αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων μονόδρομα, δια της κατασκευής διαρκώς νέων οδικών έργων, αυτό που επιτυγχάνει είναι να δίνει συνεχώς νέα κίνητρα για να κυκλοφορούν ακόμη περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους. Γεγονός που οδηγεί σε κυκλοφοριακό αδιέξοδο, αλλά και σε σοβαρή επιβάρυνση των προβλημάτων ρύπανσης της ατμόσφαιρας.

Μόνη βιώσιμη λύση των κυκλοφοριακών προβλημάτων είναι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και συγκεκριμένα το Μετρό, το Τραμ, τα λεωφορεία και ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος. Γιατί είναι τα μόνα που αποθαρρύνουν τη χρήση περισσότερων ΙΧ αυτοκινήτων στους δρόμους. Συμβάλλοντας, έτσι, στην επίλυση των κυκλοφοριακών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και αναβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητας της ζωής στις πόλεις.

Το παράδοξο του κυκλοφοριακού σχεδιασμού στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης είναι ότι ενώ εδώ και 18 χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να ολοκληρωθούν και να λειτουργήσουν δυο γραμμές Μετρό, η βασική γραμμή και η επέκταση προς Καλαμαριά, με προφανή σκοπό τον δραστικό περιορισμό της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, το Μετρό καθυστερεί αδικαιολόγητα, με τεράστιο κόστος για τα δημόσια ταμεία και το δημόσιο συμφέρον, αλλά και για την ποιότητα της ζωής των πολιτών, καθώς και για το Περιβάλλον. Κι ακόμη, οι επεκτάσεις του δυτικά και προς αεροδρόμιο αναβάλλονται και παραπέμπονται διαρκώς στις καλένδες, αν και είναι έτοιμες να δημοπρατηθούν ήδη από το 2019, οπότε ολοκληρώθηκε και συμφωνήθηκε με την αυτοδιοίκηση και τους κοινωνικούς φορείς ο σχεδιασμός τους.

Για να αποφασιστεί αντ’ αυτών και εκτός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, η κατασκευή ενός νέου οδικού έργου για τις μετακινήσεις από το ένα άκρο της πόλης ως το άλλο. Που θα δώσει όμως κίνητρο για περισσότερα ΙΧ αυτοκίνητα στους δρόμους, εξουδετερώνοντας, έτσι, τη συμβολή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς στον βιώσιμο κυκλοφοριακό σχεδιασμό.

Το έργο, συνεπώς, πρέπει να αποσυρθεί και να μελετηθεί εκ νέου, εντασσόμενο πλήρως στην προοπτική λειτουργίας στην πόλη των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς που κάποια ήδη βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης και κάποια σε φάση σχεδιασμού.

  1. Η τρίτη παθογένεια του έργου είναι ότι αυτό αποφασίστηκε να κατασκευαστεί χωρίς επαρκή τεκμηρίωση της σκοπιμότητάς του.

Αποφασίστηκε, δηλαδή, χωρίς να έχουν εξεταστεί και χωρίς να έχουν συγκριθεί ως προς την αποτελεσματικότητά τους άλλες εναλλακτικές λύσεις που ενδεχομένως θα αποδεικνύονταν πιο αποτελεσματικές κυκλοφοριακά, οικονομικά και περιβαλλοντικά.

Το έργο, δηλαδή, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί σαν μονόδρομος. Σαν κάποιοι εκ των προτέρων να είχαν αποφασίσει, χωρίς τεκμηρίωση, ότι αυτό θα έλυνε το κυκλοφοριακό πρόβλημα.

Με σκοπό, δηλαδή, να καταδειχθεί τεχνητά η σκοπιμότητά του, το έργο δεν μελετήθηκε συγκριτικά ως προς άλλες εναλλακτικές λύσεις. Με πρώτη την εξωτερική περιφερειακή, που έχει μελετηθεί και έχει αποδειχθεί ότι θα λύσει οριστικά και σε μόνιμη βάση το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην περιφερειακή οδό, αφού θα αναλάβει αποκλειστικά την περιαστική κυκλοφορία.

Κι ακόμη, δεν εξετάστηκε ούτε η εναλλακτική λύση που έχει υποβάλει το ΤΤΕ/ Τμ. Κ. Μακεδονίας, που προβλέπει υπόγεια σήραγγα κάτω από το λόφο του Σέιχ Σου, αντί για το FlyOver.

Και τέλος, για να καταδειχθεί τεχνητά η σκοπιμότητα του συγκεκριμένου έργου, το FlyOver αποφασίστηκε να κατασκευαστεί χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη η νέα πραγματικότητα που θα προκαλέσει στην κυκλοφορία της πόλης το Μετρό.

Ξεκίνησε, δηλαδή, να κατασκευάζεται, με λάθος δεδομένα. Αφού δεν έχει ληφθεί υπόψη στους κυκλοφοριακούς υπολογισμούς η μείωση της κυκλοφορίας στην περιφερειακή οδό, εξ αιτίας της λειτουργίας του Μετρό. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι το Μετρό θα ξεκινήσει να λειτουργεί πολύ πριν ολοκληρωθεί και λειτουργήσει το Flyover.

Το επιστημονικά γνωστό συμπέρασμα, δηλαδή, ότι το οδικό δίκτυο σε μια πόλη λειτουργεί με την αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων, αγνοήθηκε ή και υποβαθμίστηκε στη μελέτη σκοπιμότητας του Flyover.

Η δυναμική συσχέτιση, άλλωστε, της κυκλοφορίας μεταξύ περιφερειακής οδού και των δρόμων της πόλης, αποδείχθηκε κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο από την επιβάρυνση της κυκλοφορίας των δρόμων της Θεσσαλονίκης, όταν η κυκλοφορία στην περιφερειακή αναγκαστικά «στραγγαλίστηκε», λόγω έναρξης των έργων του FlyOver.

Όλοι γνωρίζουν, άλλωστε, ότι η περιφερειακή οδός σήμερα, με τη Θεσσαλονίκη να παραμένει χωρίς Μετρό, επιβαρύνεται σημαντικά, αναλαμβάνοντας την κυκλοφορία μεγάλου αριθμού αυτοκινήτων που επιχειρούν μέσω αυτής να παρακάμψουν το κέντρο και τους κυκλοφοριακά υπερπλήρεις δρόμους της πόλης.

Το γεγονός ότι η ανάγκη κατασκευής του Flyover αναδείχθηκε τεχνητά, ως εάν να μη λειτουργήσει ποτέ το Μετρό στην πόλη, έχοντας δηλαδή υποβαθμίσει τη δραστική μείωση της κυκλοφορίας στην περιφερειακή οδό ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του Μετρό, είναι ένα ακόμη στοιχείο που επιβεβαιώνει την ελλιπή επιστημονική τεκμηρίωση του έργου και συνηγορεί υπέρ της ακύρωσης και επανεξέτασής του.

  1. Η τέταρτη παθογένεια του έργου που το κάνει να στερείται τεκμηρίωσης είναι ότι αυτό στηρίχθηκε σε εσφαλμένα κυκλοφοριακά δεδομένα. Αφού οι κυκλοφοριακές μετρήσεις στην περιφερειακή οδό έγιναν την εποχή της καραντίνας λόγω Covid, με συνθήκες ιδιαίτερα χαμηλής κυκλοφορίας.

Η αναθεώρηση του έργου, προκειμένου να υπάρξει τεκμηρίωση σε πραγματικά κυκλοφοριακά δεδομένα, θεωρείται επιστημονικά και τεχνικά αναγκαία και απαραίτητη.

  1. Η πέμπτη, κατά σειρά, παθογένεια του έργου που συνηγορεί υπέρ της ανάγκης ωρίμανσής του ως προς τις απαιτούμενες μελέτες, αφορά στην έλλειψη μελέτης διαχείρισης της κυκλοφορίας κατά τη φάση της κατασκευής του.

Την έλλειψη αυτής της κυκλοφοριακής μελέτης, τις συνέπειες της οποίας η Θεσσαλονίκη υφίσταται με οδυνηρό τρόπο από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η κατασκευή του έργου, την έχει παραδεχθεί και ο ίδιος ο αρμόδιος υφυπουργός Ν. Ταχιάος στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Στ. Αγγελούδη, όταν ο τελευταίος ζήτησε να εκπονηθεί κυκλοφοριακή μελέτη και ο υφυπουργός αποδέχθηκε το αίτημα.

  1. Η έκτη παθογένεια του έργου που χρήζει άμεσης αποκατάστασης είναι ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία εγκρίθηκε ένα χρόνο πριν, στηρίχθηκε, όπως αποδείχθηκε και όπως υποστηρίχθηκε από τους αρμόδιους, σε… εσφαλμένους υπολογισμούς.

Καθώς η προς υλοτόμηση δασική έκταση δεν θα είναι τελικά 82.000 τετραγωνικά μέτρα, όπως αρχικά υπολογίστηκε για να εγκριθεί η μελέτη, αλλά υπερδιπλάσια και συγκεκριμένα 187.000 τετραγωνικά μέτρα περιαστικού δάσους.

Σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία, σφάλμα που υποεκτιμά κρίσιμα μεγέθη σε τιμές μικρότερες του μισού των πραγματικών, δεν μπορεί να θεωρηθεί απλό υπολογιστικό σφάλμα.

Για να μην υπάρχουν, συνεπώς, υπόνοιες τεχνητής υποεκτίμησης της προς υλοτόμηση δασικής έκτασης με σκοπό να εγκριθεί η μελέτη, η νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με τη νέα προς υλοτόμηση έκταση, πρέπει να υποβληθεί εκ νέου προς έγκριση στις αρμόδιες αρχές. Ειδικά σε μια εποχή που αναγνωρίζεται διεθνώς η τεράστια συμβολή των δασών στην αντιμετώπιση τόσο του προβλήματος της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, όσο και εκείνου της κλιματικής κρίσης.

  1. Η έβδομη παθογένεια του έργου είναι ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, εκτός που δεν λαμβάνει υπόψη της τις πραγματικές επιπτώσεις του έργου στο περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου, δεν λαμβάνει υπόψη της ούτε τις επιπτώσεις του έργου στους χειμάρρους της περιοχής.

Συγκεκριμένα, δεν λαμβάνει υπόψη της ή υποεκτιμά τις επιπτώσεις στην αντιπλημμυρική προστασία του χειμάρρου της Μαλακοπής, ο οποίος επηρεάζεται άμεσα από το έργο και ο οποίος δεν έχει καν ακόμη οριοθετηθεί.

Δεδομένης της κλιματικής κρίσης και της νέας ανάγκης αντιπλημμυρικής θωράκισης των ρεμάτων και των χειμάρρων με βάση τα νέα και δυσμενέστερα κλιματικά και υδρολογικά δεδομένα, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων πρέπει να αναθεωρηθεί, λαμβάνοντας υπόψη της και αυτή την απαίτηση.

Και βέβαια η νέα ΜΠΕ πρέπει να υποβληθεί εκ νέου για έγκριση στις αρμόδιες αρχές.

Γίνεται σαφές ότι υπάρχουν 7 μείζονες παθογένειες του έργου που συνηγορούν υπέρ της απόσυρσης του έργου του FlyOver, με αίτημα την αρτιότερη και επαρκέστερη, σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία και τις σύγχρονες αρχές του κυκλοφοριακού σχεδιασμού, τεκμηρίωσή του με νέες μελέτες που θα στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα.

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Περιφερειακός Σύμβουλος, επικεφαλής παράταξης ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ.