Το υπαρξιακό κενό είναι μια έννοια που έχει απασχολήσει φιλοσόφους, ψυχολόγους και λογοτέχνες εδώ και αιώνες. Αφορά το αίσθημα έλλειψης νοήματος και σκοπού στη ζωή, που μπορεί να προκύψει από την επίγνωση της περατότητας της ανθρώπινης ύπαρξης και την αδυναμία εύρεσης ενός βαθύτερου νοήματος στην καθημερινότητα.

Ο όρος “υπαρξιακό κενό” συνδέεται στενά με την υπαρξιακή φιλοσοφία, η οποία αναπτύχθηκε κυρίως τον 19ο και 20ό αιώνα με στοχαστές όπως ο Σøρεν Κίρκεγκορ, ο Φρίντριχ Νίτσε, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ και ο Ζαν-Πολ Σαρτρ. Οι φιλόσοφοι αυτοί διερεύνησαν τα ζητήματα της ελευθερίας, της υπαρξιακής αγωνίας, και της αναζήτησης νοήματος σε έναν κόσμο που φαίνεται να είναι αδιάφορος προς την ανθρώπινη ύπαρξη.

Το υπαρξιακό κενό μπορεί να προκύψει από διάφορες καταστάσεις, όπως η απώλεια αγαπημένων προσώπων, η αίσθηση αποξένωσης από την κοινωνία, ή η κρίση μέσης ηλικίας. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν βαθιά θλίψη, έλλειψη ενέργειας και κινήτρου, απομόνωση, και εσωτερική αναταραχή.

Στη ψυχολογία, το υπαρξιακό κενό συχνά αντιμετωπίζεται μέσα από τη λογοθεραπεία, μια μορφή θεραπείας που αναπτύχθηκε από τον Βίκτορ Φρανκλ. Ο Φρανκλ, επιζών του Ολοκαυτώματος και ψυχίατρος, πίστευε ότι η αναζήτηση νοήματος είναι η πρωταρχική κινητήρια δύναμη στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τη θεωρία του, η εύρεση ενός προσωπικού σκοπού και η αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής με νόημα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να υπερβούν το υπαρξιακό κενό.

Για να υπερνικήσει κανείς το υπαρξιακό κενό, είναι σημαντικό να αναζητήσει και να δημιουργήσει προσωπικό νόημα στη ζωή του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από διάφορους τρόπους:

1. **Αυτογνωσία:** Η εμβάθυνση στον εαυτό μας και η αναγνώριση των προσωπικών μας αξιών και πεποιθήσεων.
2. **Δημιουργία:** Η έκφραση μέσω της τέχνης, της γραφής ή άλλων δημιουργικών δραστηριοτήτων.
3. **Σχέσεις:** Η εμβάθυνση στις διαπροσωπικές σχέσεις και η ανάπτυξη ουσιαστικών συνδέσεων με άλλους.
4. **Πνευματικότητα:** Η αναζήτηση ενός πνευματικού ή φιλοσοφικού πλαισίου που παρέχει νόημα και σκοπό.
5. **Αυτοπραγμάτωση:** Η επιδίωξη προσωπικών στόχων και φιλοδοξιών που συμβάλλουν στην αίσθηση της ολοκλήρωσης.

Το υπαρξιακό κενό είναι μια κοινή ανθρώπινη εμπειρία που αναδεικνύει τη βαθιά ανάγκη του ανθρώπου για νόημα και σκοπό. Μέσω της προσωπικής αναζήτησης και της δημιουργίας νοήματος, μπορεί κανείς να υπερβεί αυτό το κενό και να ζήσει μια πιο ολοκληρωμένη και ικανοποιητική ζωή. Η υπαρξιακή φιλοσοφία και η ψυχολογία μας παρέχουν τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πρόκληση και να βρούμε τον δικό μας δρόμο προς την αυτοπραγμάτωση.

Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο

Γράφει ο Βαγγέλης Χριστοφορίδης

Υπάρχει κάτι τεράστιο, κάτι που όλοι αντιλαμβάνονται, αλλά κανείς δεν τολμά να θίξει. Είναι ο “ελέφαντας στο δωμάτιο”, η έκφραση που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα εμφανές πρόβλημα ή ζήτημα που όλοι αποφεύγουν να συζητήσουν.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τις οικογενειακές συγκεντρώσεις. Όλοι οι συγγενείς γνωρίζουν για το διαζύγιο της Μαρίας, αλλά κανείς δεν το αναφέρει. Ή στην εργασία, η τοξική συμπεριφορά ενός προϊσταμένου είναι γνωστή σε όλους, αλλά κανείς δεν τολμά να το θίξει στον διευθυντή. Η έκφραση αυτή υποδηλώνει την αδυναμία μας να αντιμετωπίσουμε άμεσα και ειλικρινά τα προβλήματα που μας απασχολούν.

Οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν συχνά αυτή την έκφραση στις συνεδρίες τους για να βοηθήσουν τους πελάτες τους να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν αυτά τα κρυμμένα ή υποτιμημένα ζητήματα. Αντιμετωπίζοντας τον “ελέφαντα στο δωμάτιο”, οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν την άρνηση και την αμηχανία, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους με θάρρος και να προχωρήσουν προς την προσωπική τους ανάπτυξη.

Αναγνωρίζοντας τον ελέφαντα, κάνουμε το πρώτο βήμα προς την επίλυση. Μπορεί να είναι δύσκολο και άβολο, αλλά είναι απαραίτητο για να επιτύχουμε την αληθινή ευημερία και αρμονία στη ζωή μας. Σκεφτείτε: ποιος είναι ο δικός σας ελέφαντας στο δωμάτιο και τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε σήμερα;